آپاندیسیت چیست؟ علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری

آپاندیسیت (Appendicitis) یک بیماری اورژانسی و التهابی است که در اثر انسداد و عفونت آپاندیس ایجاد می‌شود. آپاندیس یک زائده کوچک و لوله‌ای شکل در انتهای روده بزرگ است که اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند پاره شده و باعث عفونت خطرناک در حفره شکمی (پریتونیت) شود. در این مقاله به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری آپاندیسیت می‌پردازیم.

۱. آپاندیسیت چیست؟

آپاندیسیت به التهاب ناگهانی آپاندیس گفته می‌شود که معمولاً در اثر انسداد مجرای آن توسط مدفوع، عفونت یا تومور ایجاد می‌شود. این بیماری بیشتر در سنین ۱۰ تا ۳۰ سال رخ می‌دهد و نیاز به درمان فوری دارد.

۲. علل آپاندیسیت

• انسداد مجرای آپاندیس (توسط مدفوع سفت، انگل یا تومور)
• عفونت باکتریایی (مانند E. coli و باکتری‌های روده‌ای)
• التهاب روده (در بیماری‌هایی مانند کرون)
• ضربه به شکم (به ندرت)

۳. علائم آپاندیسیت

🔹 علائم اولیه:

✅ درد مبهم در اطراف ناف که به تدریج به پایین و راست شکم منتقل می‌شود.
✅ حالت تهوع و استفراغ (معمولاً بعد از شروع درد)
✅ کاهش اشتها
✅ تب خفیف (بین ۳۷.۲ تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد)

🔹 علائم پیشرفته:

⚠ درد شدید و مداوم در سمت راست پایین شکم
⚠ حساسیت به لمس در ناحیه مک‌برنی (McBurney’s point)
⚠ تورم شکم
⚠ اسهال یا یبوست
⚠ افزایش ضربان قلب

🔹 علائم در کودکان و زنان باردار:

• در کودکان، درد ممکن است مبهم و غیراختصاصی باشد.
• در زنان باردار، درد به دلیل جابجایی آپاندیس ممکن است در ناحیه بالاتری احساس شود.

۴. تشخیص آپاندیسیت

🔸 معاینه فیزیکی:

• تست راواسینگ (Rovsing’s sign): درد سمت راست با فشار روی سمت چپ شکم.
• تست پوساس (Psoas sign): درد با بلند کردن پای راست.
• تست ابترتور (Obturator sign): درد با چرخش داخلی ران.

🔸 آزمایش‌های پزشکی:

• آزمایش خون (افزایش گلبول‌های سفید WBC نشانه عفونت است).
• آزمایش ادرار (برای رد کردن عفونت ادراری).
• سونوگرافی یا سی‌تی اسکن شکم (برای تأیید التهاب آپاندیس).

۵. درمان آپاندیسیت

🔹 جراحی (آپاندکتومی):

• روش لاپاروسکوپی (برش کوچک، بهبودی سریع‌تر).
• جراحی باز (در موارد پارگی آپاندیس).

🔹 درمان دارویی (در موارد خفیف):

• آنتی‌بیوتیک‌های وریدی (اگر جراحی فوری ممکن نباشد).

🔹 مراقبت‌های پس از جراحی:

✅ استراحت ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از عمل.
✅ پرهیز از فعالیت سنگین به مدت ۲ هفته.
✅ مصرف مسکن و آنتی‌بیوتیک طبق دستور پزشک.

۶. عوارض عدم درمان آپاندیسیت

⚠ پارگی آپاندیس (منجر به پریتونیت و عفونت شدید).
⚠ آبسه شکمی (تجمع چرک در شکم).
⚠ انسداد روده (در موارد نادر).
⚠ عفونت خون (سپسیس) که تهدیدکننده زندگی است.

۷. پیشگیری از آپاندیسیت

🔸 رژیم غذایی پرفیبر (کاهش احتمال انسداد آپاندیس).
🔸 نوشیدن آب کافی (جلوگیری از یبوست).
🔸 مراجعه سریع به پزشک در صورت درد شکمی شدید.

۸. تفاوت آپاندیسیت با سایر دردهای شکمی

نتیجه‌گیری

آپاندیسیت یک اورژانس پزشکی است که در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض خطرناکی ایجاد کند. تشخیص سریع و جراحی به موقع، بهترین راه درمان است. اگر درد شدید و مداوم در سمت راست شکم دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

💡 آیا شما یا اطرافیان‌تان تجربه آپاندیسیت داشته‌اید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید!